- 4 Eylül 2021
Dünya Şampiyonları 1836- 1937
Wilhelm Steintz (1836-1900 )
Satranç Dünya Şampiyonları denince ilk akla gelen isimlerden biri şüphesiz Wilhelm Steinitz’dir. “Modern satrancın babası” lakabı ile de bilinen Steintz 1836 yılında Prag’ta doğmuştur ve ilk resmi dünya şampiyonudur.
Satrancı 12 yaşında öğrenmiştir. Romantik çağ olarak adlandırılan dönemde yaşamış olan Steintz, çağdaşlarının aksine pozisyonel bir oyun stilini benimsemiştir. Paul Morphy ile birlikte konumsal satranç okulunun kurucusu olarak kabul edilir.
En az bir alet fedası yapılmayan oyunlara ilgi duyulmayan bir satranç döneminde doğan Steintz’in kendisi de bu akımdan etkilenmiştir. Fakat daha sonraki yıllarda kendisi konumsal satrancın inceliklerini keşfedip bunu kendi oyun stili ile birleştirerek satrancın sadece rakip şaha saldırmaktan ibaret olmadığını, savunma yaparak da maç kazanılabileceğini ispat etmiş ve tam 12 yıl boyunca dünya satranç şampiyonu olarak kalmıştır. (1866-1878)
Açılış teorisine birçok katkıda bulunmuştur, İspanyol, Fransız, Viyana, İtalyan ve Petroff Açılışlarında bazı varyantlar onun adıyla anılmaktadır.
1894 yılında Emanul Lasker’e karşı oynadığı maçta unvanını kaybetmiştir. 1898’de unvanını geri almak için çıktığı maçta Lasker’e bir kez daha yenilmiştir. 1900’de New York’ta ölmüştür.
Emanuel Lasker (1868-1941)
İkinci Dünya Şampiyonu Emanuel Lasker 24 Aralık 1868 yılında Berlin’de doğmuştur. Aynı zamanda iyi bir matematikçi olan Lasker satrançta psikoloji faktörünü en iyi kullanan oyuncuların başında gelmektedir. Birçok oyununda rakibine göre hamle seçmesi ile ve normalde alınması gereken bir piyonu sırf rakibinin üzerinde psikolojik üstünlük sağlamak için almaması ile ünlüdür.
1894 yılında Steintiz’i (+10-5=4) skoru ile yenerek ikinci Dünya Şampiyonu olmuştur ve tam 27 yıl Dünya Şampiyonu kalarak bu alanda kırılması çok zor bir rekora imza atmıştır. Lasker 1921 yılında Capablanca ile yaptığı Dünya Şampiyonluğu maçını aniden yarıda keserek unvanı Capablanca’ya verdiğini belirtip maçtan ayrılmıştır. 13 Ocak 1941’de New York’ta ölmüştür.
Jose Raul Capablanca (1888-1942)
Satrancı 4 yaşında babasını izleyerek öğrenmiştir ve 12 yaşında Küba şampiyonu olmuştur. “Satranç Makinası” lakabı ile anılan Capablanca tüm zamanların en kuvvetli oyuncularından biridir. Hiç açılış çalışmamasına rağmen satrancı çok iyi anlamaktaydı. 102 oyuncuya karşı verdiği simultane rekoru (+101-0=1) hala kırılmamıştır.
Öğrenci olarak gittiği Amerika’da tüm kulüpleri dolaşarak kendisini yenebilecek bir rakip arayıp fakat bulamamıştır.
Lasker’i yenerek aldığı unvanını 1921-1927 yılları arasında korumuştur. 1916-1924 yılları arasında katıldığı turnuvalarda tek bir yenilgi bile almamıştır. 1914-1927 yılları arasında 158 maçta sadece dört yenilgi almıştır.
Satrancın Temel İlkeleri, Satrancın Esasları, Satranç Kariyerim isimli kitapları vardır.
8 mart 1942’de çok sevdiği Manhattan Satranç Kulübünde bir satranç müsabakasını izlerken kalp krizi geçirmiş ve ertesi gün ölmüştür.
Alexander Alekhine (1892-1946)
1892 yılında Moskova’da doğmuştur. Satrancı dokuz yaşında abisinden öğrenmiştir. Gelmiş geçmiş en iyi saldırı oyuncularından biri olarak bilinir. 1927-1935 ve 1937-1946 yılları arasında toplam 17 yıl Dünya Şampiyonu olarak kalmıştır. Dünya Şampiyonluğu unvanı kendisinde olarak ölen tek şampiyondur.
İlk Dünya Şampiyonluğu unvanını “Yenilmez” lakaplı Capablanca’dan 2.5 ay süren bir mücadelenin ardından (+6-3=25) 1927 yılında almıştır.
1935 yılında alkol sorunu yaşadığı bir dönemde Hollandalı büyükusta Dr.Max Euwe’ye kaybederek unvanı vermiş ancak 2 yıl sonra 1937’de tekrar unvanın sahibi olmuştur.
Alekhine satranç hayatı boyunca 1264 maç yapmış bunların 735’ini kazanmış 127’sini kaybetmiş 427’sinde berabere kalmıştır. 20’yi aşkın kitap yazan Alekhine 24 Mart 1946 yılında kalp krizi sonucu olmuştur.
Max Euwe (1935-1937)
Dr.Max Euwe 20 Mayıs 1901’de Amsterdam’da doğmuştur. 1935 yılında Alekhine’e karşı kazanarak 2 yıl boyunca beşinci Dünya Satranç şampiyonu olarak kalmıştır. 2 yıl sonra Alekhine’e karşı oynadığı unvan koruma maçını kaybederek unvanı Alekhine’e kaptırmıştır.
Matematik ve boks gibi alanlarda da ciddi başarıları olan Euwe hakkında en az şey bilinen dünya şampiyonlarından biridir. Satrancı neredeyse hobi olarak görüp dünya şampiyonu olması enteresandır. Matematik ve boksta yaptığı çalışmalar onu hem fiziksel hem zihinsel olarak zirveye çıkarmış ve adeta çelik gibi sağlam bir satranççı yapmıştır.
Strategy and Tactics, 1936, (“Strateji ve Taktikler”); The Development of Chess Style, 1966, (“Satranç Stilinin Gelişimi”) gibi kitapları bulunmaktadır. 1970-1978 yılları arasında FIDE başkanlığı yapmış olan Euwe 1981 yılında ölmüştür.